- Γυναικολογία
-
by Ioannis Raptis
Λύνουμε όλες τις απορίες σχετικά με την πρόπτωση μήτρας και κόλπου και περιγράφουμε την πλέον σύγχρονη χειρουργική τεχνική αποκατάστασης του προβλήματος.
Περιεχόμενα:
Τι είναι η πρόπτωση μήτρας;
Πρόπτωση μήτρας και κόλπου ονομάζεται η σταδιακή κάθοδος του οργάνου της μήτρας ή/και τμημάτων του κόλπου με κατεύθυνση την έξοδο του κόλπου, όταν οι υποστηρικτικοί ιστοί (μύες και σύνδεσμοι) του πυελικού εδάφους χαλαρώνουν.
Κατά την πρόπτωση μπορεί να παρατηρείται υποχώρηση και καθοδική πορεία όχι μόνο της μήτρας αλλά και της ουροδόχου κύστης (κυστεοκήλη) ή του εντέρου (ορθοκήλη) προς την έξοδο του κόλπου.
Η πρόπτωση μήτρας είναι πιθανό να εμφανιστεί σε γυναίκες οποιασδήποτε ηλικίας, ωστόσο παρατηρείται συχνότερα μετά την εμμηνόπαυση.
Το πρόβλημα είναι πολύ συχνό, αφού υπολογίζεται πως το 35-50% των γυναικών μετά την εμμηνόπαυση θα παρουσιάσει κάποια στιγμή πρόπτωση μήτρας ή κόλπου
Την ίδια στιγμή πολλές ασθενείς διστάζουν να αναφέρουν το πρόβλημά τους στον γυναικολόγο τους, είτε διότι ντρέπονται, είτε επειδή δεν γνωρίζουν πως υπάρχει μόνιμη, ασφαλής και αποτελεσματική χειρουργική λύση στο πρόβλημα τους.
Όταν η πρόπτωση μήτρας είναι ήπια μπορεί να είναι ασυμπτωματική και να μην έχει καμία επίπτωση στη ζωή και την καθημερινότητα της γυναίκας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως απαιτείται θεραπεία, αφού η πρόπτωση μπορεί να είναι μεγάλου βαθμού και να δημιουργεί έντονα συμπτώματα.
Στάδια πρόπτωσης μήτρας
Αναλόγως της έκτασης της πρόπτωσης και της εγγύτητας της μήτρας στην έξοδο του κόλπου ορίζονται 4 στάδια της πάθησης:
- 1ου βαθμού: Ο τράχηλος της μήτρας βρίσκεται στο άνω μισό του κόλπου.
- 2ου βαθμού: Ο τράχηλος της μήτρας φτάνει κοντά στην έξοδο του κόλπου.
- 3ου βαθμού: Τμήμα της μήτρας προβάλλει εκτός του κόλπου.
- 4ου βαθμού: Ολόκληρη η μήτρα βρίσκεται εκτός του κόλπου.
Ανάλογα ταξινομούμε την πρόπτωση της ουροδόχου κύστης και του εντέρου.
Παράγοντες κινδύνου πρόπτωσης μήτρας και κόλπου
Οι παράγοντες κινδύνου της πρόπτωσης μήτρας και κόλπου ποικίλλουν. Τα πιο κοινά και συχνά αίτια εμφάνισής της είναι τα εξής:
- Πολυτοκία/ Τραυματικοί τοκετοί: Οι πολλαπλοί φυσιολογικοί τοκετοί, ο τραυματικός ή ο εργώδης τοκετός και ο τοκετός ενός νεογνού με αυξημένο βάρος μπορεί να προκαλέσουν τη χαλάρωση των συνδέσμων και μυών, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη συγκράτηση της μήτρας.
- Χρόνια αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης: Για παράδειγμα λόγω δυσκοιλιότητας, παχυσαρκίας, χρόνιου και επίμονου βήχα ή άσθματος, εργασίας, η οποία απαιτεί άρση μεγάλου βάρους ή πολύωρη ορθοστασία.
- Γήρανση: Μετά την εμμηνόπαυση παρατηρείται μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων, τα οποία συμβάλλουν στην καλή λειτουργία μυών και συνδέσμων του πυελικού εδάφους, με αποτέλεσμα αυτοί να ατροφούν.
Πρόπτωση μήτρας συμπτώματα
Είναι βασικό να γνωρίζουμε, πως τα συμπτώματα της πρόπτωσης δεν σχετίζονται πάντα με τον βαθμό του προβλήματος.
Αυτό σημαίνει, πως υπάρχουν γυναίκες με μικρού βαθμού πρόπτωση, οι οποίες έχουν έντονες ενοχλήσεις και αντίστροφα γυναίκες με μεγάλη βαθμού πρόπτωση, οι οποίες δεν επηρεάζονται στην καθημερινότητά τους.
Συνοπτικά, τα κύρια συμπτώματα πρόπτωσης μήτρας και κόλπου είναι τα εξής:
- Αίσθημα βάρους, πίεσης ή ξένου σώματος στην περιοχή της λεκάνης και του κόλπου.
- Πυελικό/κοιλιακό άλγος: Άλγος, δυσφορία και ενοχλήσεις χαμηλά στην περιοχή της πυέλου, οι οποίες ενδέχεται να αντανακλούν και στην περιοχή της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
- Προβλήματα με την ούρηση, όπως ακράτεια, κατακράτηση ούρων ή ουρολοιμώξεις όταν στον κόλπο προπίπτει και η ουροδόχος κύστη (κυστεοκήλη).
- Προβλήματα με την αφόδευση, όπως δυσκοιλιότητα ή ατελής κένωση του εντέρου όταν στον κόλπο προπίπτει και το τελικό έντερο (ορθοκήλη).
- Δυσπαρεύνια: δυσκολία ή πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή.
Πρόπτωση μήτρας Διάγνωση
Τα προβλήματα, τα οποία σχετίζονται με πρόπτωση πυελικών οργάνων αποτελούν αντικείμενο μιας υποεξειδίκευσης της γυναικολογίας, την ουρογυναικολογία.
Η εκτίμηση και αντιμετώπιση του προβλήματος από έναν ουρογυναικολόγο εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή διαγνωστική και θεραπευτική ακρίβεια εξαλείφοντας την πιθανότητα εσφαλμένης αντιμετώπισης ενός σύνθετου προβλήματος.
Η διάγνωση της πρόπτωσης της μήτρας γίνεται με τη βοήθεια λεπτομερούς κλινικής και υπερηχογραφικής γυναικολογικής εξέτασης στην περιοχή της πυέλου και κατόπιν λήψης πλήρους ιατρικού ιστορικού. Ο εξειδικευμένος γιατρός μπορεί μέσα σε λίγα λεπτά να να προσδιορίσει ακριβώς το πρόβλημα και να θέσει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο.
Πρόπτωση μήτρας Θεραπεία
Η πρόπτωση μήτρας ανήκει στις παθήσεις που συνήθως επιδεινώνονται με το πέρασμα του χρόνου. Η ενδεδειγμένη θεραπεία της πάθησης μπορεί να είναι είτε συντηρητική, είτε χειρουργική.
Η θεραπεία της πρόπτωσης ενδείκνυται συνήθως σε γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτώματα, ενώ για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας συνυπολογίζονται παράγοντες, όπως:
- Ηλικία της γυναίκας
- Βαθμός πρόπτωσης της μήτρας
- Επιθυμία για τεκνοποίηση
Συντηρητική θεραπεία πρόπτωσης μήτρας και κόλπου
Σε περιστατικά που παρουσιάζουν ελαφρά συμπτώματα και η πρόπτωση είναι μικρού βαθμού συνιστάται η συντηρητική αντιμετώπιση.
Η συντηρητική θεραπεία της πρόπτωσης περιλαμβάνει τα εξής:
- Φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους με ειδικές ασκήσεις ενίσχυσης των μυών και των συνδέσμων της περιοχής.
- Απώλεια βάρους σε περίπτωση παχυσαρκίας
- Αποφυγή ή εξάλειψη παραγόντων που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση (ορθοστασία, άρση βάρους, χρόνιος βήχας κ.α.)
- Τοπική θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης σε ασθενείς μετά την εμμηνόπαυση
Χειρουργική θεραπεία πρόπτωσης μήτρας και κόλπου
Σε περίπτωση προχωρημένου σταδίου πρόπτωσης η συντηρητική θεραπεία δεν αρκεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Σ’ αυτή την περίπτωση η λύση έγκειται στη χειρουργική επαναφορά της φυσιολογικής ανατομίας της περιοχής, η οποία εξασφαλίζει την σωστή λειτουργία των οργάνων αλλά και την απαλλαγή της ασθενούς από τα συμπτώματά της.
Η συντριπτική πλειοψηφία των χειρουργικών επεμβάσεων πρόπτωσης πραγματοποιείται στις μέρες μας ενδοσκοπικά ή διακολπικά. Με τον τρόπο αυτό ασφαλίζεται η μέγιστη αποτελεσματικότητα σε συνδυασμό με την ελάχιστη δυνατή επιβάρυνση της ασθενούς, η οποία επανέρχεται άμεσα στις δραστηριότητές της.
Το είδος επέμβασης που θα επιλέξει ο χειρουργός-γυναικολόγος θα εξαρτηθεί από τέσσερις βασικούς παράγοντες:
- Το όργανο που προπίπτει (μήτρα, ουροδόχος κύστη, έντερο)
- Τον βαθμό πρόπτωσης
- Την επιθυμία της ασθενούς να τεκνοποιήσει
- Τη συνολική κατάσταση υγείας της ασθενούς
Πιο συγκεκριμένα οι βασικές χειρουργικές επεμβάσεις πρόπτωσης είναι οι εξής:
- Για την πρόπτωση μήτρας:
Λαπαροσκοπική ιεροπηξία ή κτενοπηξία (pectopexy) με χρήση μη απορροφήσιμου πλέγματος.
Κατά την επέμβαση αυτή χρησιμοποιούμε ένα μη απορροφήσιμο πλέγμα για να επαναφέρουμε τη σωστή ανατομία στην περιοχή.
Η μία άκρη του πλέγματος στερεώνεται στη μήτρα, στον τράχηλο της μήτρας (όταν προχωρούμε σε υφολική αφαίρεση μήτρας) ή στον κόλπο (όταν έχει αφαιρεθεί η μήτρα) και η άλλη άκρη σε έναν σταθερό σύνδεσμο της λεκάνης, ο οποίος συγκρατεί το πλέγμα.
- Για την πρόπτωση του προσθίου τμήματος του κόλπου με την ουροδόχο κύστη (κυστεοκήλη):
Λαπαροσκοπική ή κολπική πρόσθια κολπορραφή.
Κατά την επέμβαση αυτή προκαλούμε ανόρθωση του προσθίου τοιχώματος του κόλπου, δημιουργώντας ένα καινούργιο υπόστρωμα, το οποίο κρατά τη θέση της την ουροδόχο κύστη.
- Για την πρόπτωση του οπισθίου τμήματος του κόλπου με το έντερο (ορθοκήλη):
Λαπαροσκοπική ή κολπική οπίσθια κολπορραφή.
Κατά την επέμβαση αυτή προκαλούμε μία ανόρθωση του οπίσθιου τοιχώματος του κόλπου, δημιουργώντας ένα καινούργιο υπόστρωμα, το οποίο κρατά τη θέση του το έντερο.
Πρόπτωση μήτρας καινούργιες μέθοδοι αντιμετώπισης
Η λαπαροσκοπική κτενοπηξία (laparoscopic pectopexy) είναι η πιο σύγχρονη και ασφαλής τεχνική για τη λαπαροσκοπική ανόρθωση μήτρας, η οποία εφαρμόζεται και στη χώρα μας.
Η βασική διαφορά της λαπαροσκοπικής κτενοπηξίας από την κλασική μέθοδο (ιεροπηξία) συνίσταται στη στερέωση του πλέγματος σε μια περιοχή στα πλάγια τοιχώματα της λεκάνης (κτενιαίοι σύνδεσμοι), μακριά από αγγεία, νεύρα και το τελικό τμήμα του εντέρου.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εκμηδενίζεται ο κίνδυνος τραυματισμού αγγείων και νεύρων στην περιοχή στερέωσης του πλέγματος, ενώ δεν υπάρχει καμία πιθανότητα εμφάνισης ενοχλήσεων κατά την αφόδευση μετά την επέμβαση.
Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής κτενοπηξίας (pectopexy) περιλαμβάνουν:
- Αποδεδειγμένη εξάλειψη της πιθανότητας χρόνιων μετεγχειρητικών πόνων
- Εξάλειψη της πιθανότητας τραυματισμού αγγείων και νεύρων κατά τη διάρκεια της επέμβασης
- Ασφαλής εφαρμογή σε παχύσαρκες ή υπέρβαρες γυναίκες
Πτώση μήτρας κόστος χειρουργείου
Το κόστος της θεραπείας της πρόπτωσης εξαρτάται κυρίως από τη μέθοδο αντιμετώπισης που θα επιλέξει ο θεράπων γιατρός σας καθώς επίσης και από την ποιότητα του μη απορροφήσιμου πλέγματος που θα χρησιμοποιηθεί (όταν αυτό είναι απαραίτητο).
Πριν υποβληθείτε στην προγραμματισμένη επέμβαση ζητήστε να ενημερωθείτε από τον γιατρό σας για τυχόν ειδικά ή μόνιμα υλικά, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν καθώς επίσης και για τις διαφορές στα κόστη και τις ιδιότητες των διαφόρων υλικών. Μην ξεχνάτε ότι σε περίπτωση χρήσης μόνιμων υλικών, αυτά θα παραμείνουν στο σώμα σας για πάντα.
Συχνές ερωτήσεις
1. Το πρόβλημα της πρόπτωσης μπορεί να το αντιμετωπίσει οποιοσδήποτε γυναικολόγος;
Το πρόβλημα της πρόπτωσης μήτρας και κόλπου αποτελεί αντικείμενο γυναικολόγων εξειδικευμένων σε παθήσεις του πυελικού εδάφους, οι οποίοι φέρουν τον τίτλο του ουρογυναικολόγου.
Η εξειδικευμένη αντιμετώπιση εξασφαλίζει μέγιστη διαγνωστική ακρίβεια και εκμηδενίζει την πιθανότητα άστοχων παρεμβάσεων, οι οποίες μπορεί να επιδεινώσουν το πρόβλημα.
2. Μπορώ να τεκνοποιήσω αν έχω πρόπτωση μήτρας;
Ναι, η πρόπτωση μήτρας δεν επηρεάζει τη γονιμότητα. Παρόλα αυτά μία εγκυμοσύνη μπορεί να επιδεινώσει τον βαθμό μιας υπάρχουσας πρόπτωσης.
Ο γιατρός θα σας υποδείξει τι πρέπει να προσέχετε κατά τη διάρκεια της κύησης προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα επιδείνωσης του προβλήματος.
3. Υπάρχει πιθανότητα αυτοΐασης της πρόπτωσης μήτρας;
Μόνο όταν αυτή βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο και μέσω της συντηρητικής θεραπείας, την οποία περιγράψαμε παραπάνω.
4. Τι χρειάζεται να προσέχω μετά την επέμβαση;
Τρεις μέρες μετά την επέμβαση η ασθενής μπορεί να επανέλθει κανονικά στις καθημερινές της ασχολίες.
Ωστόσο για τους πρώτους 3 μήνες μετά από μία επέμβαση ανόρθωσης μήτρας ή τμήματος του κόλπου η ασθενής οφείλει να αποφύγει άρση βάρους άνω των 10 kg καθώς επίσης και οποιαδήποτε σημαντική σωματική καταπόνηση.
Για το ίδιο χρονικό διάστημα καλό θα ήταν να αποφευχθεί η σεξουαλική επαφή. Τα παραπάνω θα εξασφαλίσουν μία ομαλή περίοδο επούλωσης, η οποία θα εκμηδενίσει την πιθανότητα υποτροπής του προβλήματος στο μέλλον.
