- Όλα τα άρθρα
-
by Ioannis Raptis
Δεν είναι λίγες οι φορές που η επιθυμία ενός ζευγαριού για τεκνοποίηση παραμένει ανεκπλήρωτη παρ’όλο που τα κλινικοεργαστηριακά ευρήματα είναι φυσιολογικά και δεν εντοπίζεται κάποιος συγκεκριμένος αιτιολογικός παράγοντας.
Σε άλλες πάλι περιπτώσεις προβλήματα όπως κύστεις ωοθηκών, ενδομητρίωση, ινομυώματα, κοιλιακές συμφύσεις, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, διαταραχές ανατομίας της κοιλότητας της μήτρας και προβλήματα που σχετίζονται με το ενδομήτριο αποτελούν σημαντικούς επιβαρυντικούς παράγοντες για τη γονιμότητα μιας γυναίκας.
Πολλά μάλιστα από τα παραπάνω προβλήματα παραμένουν αδιάγνωστα για μεγάλο χρονικό διάστημα δυσκολεύοντας το έργο ασθενών και ιατρών.
Στις μέρες μας με τη βοήθεια σύγχρονων ενδοσκοπικών μεθόδων μπορούμε να παρατηρήσουμε άμεσα όλα εκείνα τα όργανα και τις δομές που συμμετέχουν στην διαδικασία της γονιμοποίησης, να ελέγξουμε τη διαβατότητά τους, να εξετάσουμε τη σύστασή τους και ταυτόχρονα να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά και με εξαιρετική ακρίβεια προβλήματα που ενδεχομένως διαπιστωθούν.
Ταυτόχρονα η ατραυματική φύση των μεθόδων αυτών εξασφαλίζει την μικρότερη δυνατή επιβάρυνση της ασθενούς και των υγειών ιστών της.
Ποιες είναι οι ενδοσκοπικές μέθοδοι που διαθέτουμε;
Αυτές είναι δύο: Η λαπαροσκόπηση και η υστεροσκόπηση.
Με την λαπαροσκόπηση δίνεται η δυνατότητα να παρατηρήσουμε με κάμερα τα όργανα που βρίσκονται μέσα στην κοιλιά και ιδιαίτερα στη γυναίκεια λεκάνη, ενώ με τη βοήθεια ειδικών εργαλείων μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ενδεχόμενες παθολογίες.
Όλα τα παραπάνω εισέρχονται στην κοιλιακή χωρά μέσω πολύ μικρών οπών μήκους μόλις μερικών χιλιοστών εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτόν άρτια αισθητικά αποτελέσματα.
Με την υστεροσκόπηση παρατηρούμε και πάλι με τη βοήθεια ενδοσκοπίου ολόκληρη τη φυσική οδό, η οποία ξεκινά από τον κόλπο και συνεχίζει στην κοιλότητα της μήτρας και τις σάλπιγγες, ελέγχοντας την ακεραιότητα τους και την διαβατότητά τους. Και σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης μικροεπεμβάσεων οπού αυτό καταστεί απαραίτητο, χωρίς τομές.
Πως ελέγχεται λαπαροσκοπικά η διαβατότητα των σαλπίγγων;
Αυτό γίνεται με τη βοήθεια ενός ειδικού χρωματιστού υγρού, το οποίο διοχετεύουμε στην κοιλότητα της μήτρας με έναν καθετήρα. Όταν δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο τότε το χρωματιστό υγρό περνά από την κοιλότητα της μήτρας στις σάλπιγγες και από εκεί μέσα στην κοιλιά, οπότε γίνεται αντιληπτό από τον χειρουργό.
Αυτό δίνει την πληροφορία πως δεν υπάρχει κάποιο μηχανικό εμπόδιο στην πορεία προσέγγισης του ωάριου και του σπερματοζωαρίου, τα οποίο ξεκινούν το ταξίδι τους από τις ωοθήκες και τον κόλπο αντίστοιχα.
Τι γίνεται στην περίπτωση που οι σάλπιγγες δεν είναι διαβάτες;
Στην περίπτωση αυτή πρέπει να αναζητήσουμε και να άρουμε το εμπόδιο.
Αυτό μπορεί να βρίσκεται μέσα στην κοιλιά (π.χ. κύστεις ωοθηκών, συμφύσεις λόγω παλαιοτέρων επεμβάσεων ή κοιλιακών λοιμώξεων, ινομυώματα κ.α.) ή μέσα στη μήτρα (π.χ. ανατομικές ανωμαλίες, πολύποδες, συμφύσεις, ινομυώματα κ.α.). Σε κάθε περίπτωση η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να ακολουθήσει άμεσα αυξάνοντας σε σημαντικό τις πιθανότητες της ασθενούς για επίτευξη μιας εγκυμοσύνης.
Και όταν το πρόβλημα έγκειται στις ιδίες τις σάλπιγγες;
Όταν το πρόβλημα δεν είναι εκτεταμένο τότε υπάρχει η δυνατότητα μικροχειρουργικής διάνοιξης των σαλπίγγων με σύγχρονες τεχνικές.
Σε περίπτωση εκτεταμένων βλαβών της σάλπιγγας, π.χ. λόγω μιας παλιάς βαριάς μικροβιακής φλεγμονής, τότε αυτή καθίσταται μη λειτουργική (υδροσάλπιγγα) και συνιστάται η αφαίρεσή της αφού το υγρό που βρίσκεται εγκλωβισμένο στο εσωτερικό της μπορεί να καταστεί τοξικό για το ενδομήτριο και να δυσχεράνει σημαντικά οποιαδήποτε προσπάθεια σύλληψης.
Μια ασθενής με μια μόνο λειτουργική σάλπιγγα έχει τις ιδίες σχεδόν πιθανότητες φυσιολογικής σύλληψης με μια γυναικά, η οποία διαθέτει δυο υγιείς σάλπιγγες.
Στην σπάνια περίπτωση αφαίρεσης και των δυο σαλπίγγων λόγω ανεπανόρθωτων βλαβών σε αυτές (υδροσάλπιγγες αμφοτερόπλευρα), δεν μπορεί να ακολουθήσει φυσιολογική γονιμοποίηση και η ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί σε ένα κέντρο υποβοηθουμένης αναπαραγωγής.
Πώς μια γυναικά με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ) και αδυναμία σύλληψης μπορεί να βοηθηθεί από μια λαπαροσκόπηση;
Σε ορισμένες περιπτώσεις ασθενών με το ΣΠΩ οι συμβατικές θεραπείες αδυνατούν να επιφέρουν ορμονική ισορροπία ώστε να επιτευχθούν φυσικές μηνιαίες ωορρηξίες ή οι θεραπείες υποβοήθησης αποτυγχάνουν στο να ενεργοποιήσουν την ωρίμανση των ωάριων.
Στις περιπτώσεις αυτές το ωοθηκικό Drilling, η λαπαροσκόπησή διάνοιξη δηλαδή ενός αριθμού ανώριμων ωοθυλάκιων (κυστιδίων) στην επιφάνεια της ωοθήκης, συμβάλλει στην μείωση των επίπεδων των ανδρογόνων στο αίμα. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται τακτικότερες ωορρηξίες και ευκολότερη διέγερση ωάριων για ένα διάστημα ακόμη και κάποιων ετών μετά το χειρουργείο.
Με ποιον άλλο τρόπο μπορούν οι ενδοσκοπικές μέθοδοι να βοηθήσουν μια γυναικά με πρόβλημα στειρότητας;
Τελευταίες έρευνες δείχνουν πως ένα ποσοστό φαινομενικά υγειών γυναικών, χωρίς ανατομικά, ορμονικά ή οργανικά προβλήματα αδυνατεί να επιτύχει γονιμοποίηση επειδή το ίδιο το ενδομήτριο, είτε λόγω μιας υποβόσκουσας χρόνιας φλεγμονής, είτε λόγω ανοσολογικών παραγόντων που παράγει, δεν παρέχει το κατάλληλο περιβάλλον για την εμφύτευση ενός γονιμοποιημένου ωάριου.
Με τη βοήθεια της υστεροσκόπησης μπορούμε να παρατηρήσουμε με εξαιρετική ευκρίνεια το ενδομήτριο και να εντοπίσουμε σημάδια που υποδηλώνουν μια τέτοια διαταραχή. Παράλληλα μπορούμε να λάβουμε μικροβιοψιες ενδομήτριου προκειμένου να ελέγξουμε την ύπαρξη δυσμενών φλεγμονωδών ή ανοσολογικών παραγόντων.
Τέλος το υστεροσκοπικό ¨γρατζούνισμα¨ (Scratching) του ενδομήτριου, μπορεί σύμφωνα με κάποιες έρευνες να βελτιώσει τις πιθανότητες εγκυμοσύνης σε γυναίκες που πρόκειται να υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση.
Ποσό διαρκεί η νοσηλεία σε περίπτωση ενδοσκοπικής επέμβασης;
Σε περίπτωση διαγνωστικής λαπαροσκόπησης ή υστεροσκόπησης δεν απαιτείται νοσηλεία και η ασθενής φεύγει από το νοσοκομείο λίγες ώρες μετά την επέμβαση.
Σε περίπτωση χειρουργικής λαπαροσκόπησης ή κυστεοσκόπησης και ανάλογα με την έκταση της επέμβασης υπάρχει η περίπτωση να απαιτηθεί νοσηλεία, η οποία στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι μονοήμερη.
• Σε περίπτωση λαπαροσκοπικού ωοθηκικού Drilling χρησιμοποιείται η νέα ατραυματική μέθοδος LEROS (Laparoscopic Elektroresektion of Ovarian Surface)