- Όλα τα άρθρα
-
by Ioannis Raptis
Ο τοκετός αποτελεί τόσο για τη γυναίκα όσο και για το κύημα μία σπουδαία εναρκτήρια διαδικασία. Η στιγμή που η εγκυμονούσα γίνεται μητέρα και το μωρό παίρνει την πρώτη του ανάσα αποτελεί ορόσημο για την πιο σπουδαία σχέση του ανθρώπινου είδους.
Για το λόγο αυτό η εμπειρία της γέννας, ο τρόπος με τον οποίο η εγκυμονούσα βιώνει τη διαδικασία του τοκετού, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εξελίσσεται η μοναδική αυτή διαδικασία αλλά και η φυσικότητα με την οποία αυτή αντιμετωπίζεται όταν εξελίσσεται ομαλά, μπορούν να επηρεάσουν την εκκολαπτόμενη σχέση μητέρας και παιδιού.
Τι εννοούμε όμως με τον όρο «φυσιολογικός τοκετός»;
Και κατά πόσο είναι φυσιολογική:
- Η χορήγηση φαρμάκων για την υποστήριξη των ωδίνων της γέννας ακόμη και όταν αυτή εξελίσσεται ομαλά;
- Η de facto χορήγηση επισκληριδίου αναισθησίας και η καθήλωση της επιτόκου στο κρεβάτι, ακόμη και αν αυτή νιώθει αρκετά άνετα με τους πόνους της.
- Η χρήση σπασμολυτικών για την επιτάχυνση ενός κανονικά εξελισσόμενου τοκετού.
- Η διενέργεια επισιοτομής (τομή του περινέου με ψαλίδι κατά την έξοδο του μωρού) ως πράξη ρουτίνας ακόμη και όταν δε συντρέχει λόγος;
Εύκολα αντιλαμβανόμαστε, πως η μη πραγματοποίηση καισαρικής τομής δεν συνεπάγεται αυτόματα και την απερίσπαστη εξέλιξη μιας κατά τα άλλα ΦΥΣΙΚΗΣ διαδικασίας, σε όσες γυναίκες το επιθυμούν και πληρούν τις προϋποθέσεις.
Η ιδέα
Ο φυσικός τοκετός «σαν στο σπίτι» είναι ένας εναλλακτικός τρόπος τοκετού, ο οποίος απευθύνεται σε γυναίκες που θα ήθελαν να ακολουθήσουν μια πιο φυσική διαδικασία γέννας, χωρίς να γίνεται καμία έκπτωση στην ασφάλεια τόσο της εγκύου όσο και του παιδιού.
Στο πλαίσιο αυτό παρακολουθούμε τη φυσική πορεία του τοκετού, χωρίς τη χορήγηση φαρμάκων, εξασφαλίζοντας απλά πως η διαδικασία εξελίσσεται ομαλά και χωρίς επιβάρυνση για μητέρα και παιδί.
Η όλη διαδικασία εξελίσσεται μέσα σ’ έναν ζεστό χώρο εντός κλινικής, ο οποίος αποπνέει σπιτική οικειότητα και απομακρύνεται από τα κλασσικά και στείρα πρότυπα του νοσοκομείου.
Τα βασικά χαρακτηριστικά
Ο «φυσικός» φυσιολογικός τοκετός προϋποθέτει την αυτόματη έναρξή του είτε με τη μορφή ωδίνων, είτε με τη μορφή ρήξεως των υμένων (σπάσιμο νερών).
Εφόσον η διαδικασία εξελίσσεται ομαλά και δεν συντρέχει κανένας κίνδυνος για την επίτοκο και το μωρό δεν πραγματοποιείται καμία χορήγηση φαρμάκου.
Οι πόνοι αντιμετωπίζονται είτε συντηρητικά με τη βοήθεια των διαθέσιμων εξειδικευμένων μαιών μέσω ασκήσεων αλλά και της χρήσης των ανακουφιστικών ιδιοτήτων του νερού, είτε φαρμακευτικά με παυσίπονα χωρίς ωστόσο τη χρήση επεμβατικών μεθόδων, όπως η επισκληρίδιος αναισθησία. Φυσικά η τελευταία παραμένει κάθε στιγμή διαθέσιμη, ώστε αν η γυναίκα το επιλέξει να περάσει αυτόματα στην κλασική (αλλά πάντα ορθολογική) υποστήριξη του τοκετού.
Η γυναίκα δεν καθηλώνεται στο κρεβάτι. Αντίθετα της δίνεται η δυνατότητα να κινείται στο χώρο, να αλλάζει θέση και στάση, να μπαίνει στο μπάνιο, να διαβάζει, να ακούει μουσική ή να βλέπει τηλεόραση όπως ακριβώς θα έκανε και στο σπίτι της.
Κατά τη διάρκεια όλης της διαδικασίας η έγκυος μπορεί να απολαμβάνει την υποστήριξη των δικών της ανθρώπων, οι οποίοι συμβάλλουν με το δικό τους τρόπο στην αίσθηση οικειότητας και σιγουριάς.
Τα οφέλη
Μέσω της αυτόματης έναρξης του τοκετού η ίδια η φύση καθορίζει το χρονικό σημείο γέννησης του παιδιού, γεγονός που μειώνει την πιθανότητα αναπνευστικών και άλλων διαταραχών προσαρμογής, οι οποίες συνδέονται κατά κύριο λόγο με αναίτιες προκλήσεις τοκετού.
Στα πλεονεκτήματα συγκαταλέγονται τα αναρίθμητα οφέλη ενός αβίαστου φυσιολογικού τοκετού, τα οποία αφορούν κυρίως τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του μωρού και την πιο ομαλή και ήρεμη εμπειρία για τη μητέρα.
Παράλληλα η μη καθήλωση της εγκύου αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχούς έκβασης του φυσιολογικού τοκετού, μειώνει τη διάρκεια του και ελαττώνει τον κίνδυνο επεμβατικού τοκετού λόγω μη φυσιολογικής προβολής του κεφαλιού του παιδιού.
Το περπάτημα, η όρθια στάση, το γονάτισμα και τα καθίσματα υποβοηθούν με τη δύναμη της βαρύτητας την κάθοδο του μωρού και διευκολύνουν τη διάνοιξη του τραχήλου.
Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στη θετική επίδραση του χώρου στη ψυχολογία της εγκύου. Η υψηλή αισθητική του χώρου, ο ζεστός φωτισμός, η χρήση αρωμάτων και μουσικής συμβάλλουν στην αίσθηση σπιτικής θαλπωρής και βοηθούν την επίτοκο να συγκεντρωθεί καλύτερα στη διαχείριση των πόνων της αλλά και στις ασκήσεις υποβοήθησης της όλης διαδικασίας.
Τέλος το μωρό έρχεται σε δερματική επαφή από την πρώτη στιγμή με τη μητέρα του, πριν ακόμη κοπεί ο ομφάλιος λώρος, υποστηρίζοντας με τον τρόπο αυτό το πρώιμο δέσιμο μεταξύ τους και εξασφαλίζοντας τις καλύτερες προϋποθέσεις για μία επιτυχή έναρξη του θηλασμού, όταν η μητέρα το επιθυμεί.
Οι αντενδείξεις
Ο φυσικός τοκετός «σαν στο σπίτι» δεν απευθύνεται σε εγκυμονούσες, στις οποίες για ιατρικούς λόγους απαιτείται η πρόκληση τοκετού με φαρμακευτικά μέσα.
Παράλληλα καταστάσεις, οι οποίες είναι δυνατόν να απαιτήσουν αμεσότατη ιατρική παρέμβαση αποτελούν αντένδειξη. Τέτοιες είναι η ισχιακή προβολή του εμβρύου, η πολύδυμη κύηση, ο προδρομικός πλακούντας κ.α.
Προβλήματα υγείας της μητέρας, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν τη φυσιολογική εξέλιξη ενός τοκετού (π.χ. προεκλαμψία, σύνδρομο HELLP, αρρύθμιστος διαβήτης, λοιμώξεις που απαιτούν τη χορήγηση ενδοφλέβιων φαρμάκων, κ.α.) αποτελούν επίσης περιοριστικό παράγοντα.
Συνοψίζοντας
Ο φυσικός τοκετός «σαν στο σπίτι» αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο προσέγγισης της διαδικασίας της γέννας για τις έγκυες εκείνες, οι οποίες το επιθυμούν και οι οποίες έχουν μια ανεπίπλεκτη εγκυμοσύνη.
Χαρακτηρίζεται από μη επεμβατική παρακολούθηση (watchful waiting) και υποστήριξη της διαδικασίας, σε ένα ζεστό περιβάλλον και υπό απόλυτα ασφαλείς συνθήκες για μητέρα και παιδί.
Μεγιστοποιούνται με τον τρόπο αυτό τα οφέλη μιας ούτως ή άλλως φυσικής διαδικασίας και βελτιστοποιείται η εμπειρία του φυσιολογικού τοκετού.
Όταν δεν υπάρχουν αντενδείξεις καλό θα ήταν ο γιατρός να δίνει τη δυνατότητα στη μέλλουσα μητέρα να βιώσει ακόμη πιο φυσικά τη γέννηση του παιδιού της όταν αυτή το επιθυμεί.