Με τον όρο μαστοδυνία περιγράφουμε τον έντονο πόνο στους μαστούς, ο οποίος εμφανίζεται συνήθως λίγο πριν την περίοδο και συνοδεύεται από αίσθημα τάσης. Οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές που συντελούνται εκείνες τις ημέρες του κύκλου αλλά μερικές φορές και στην ιδιόμορφη αρχιτεκτονική των αδένων του στήθους (μαστοπάθεια).
Οι πόνοι αυτοί αποτελούν μία λειτουργική διαταραχή, δεν οφείλονται δηλαδή σε κάποιο οργανικό πρόβλημα ή πάθηση. Συνήθως δε η έντασή τους και η συχνότητα εμφάνισής τους αυξάνεται με την ηλικία, ενώ υποχωρούν μετά την εμμηνόπαυση.
Τις περισσότερες φορές η μεγάλη παραγωγή οιστρογόνων (ορμόνη που παράγεται από το αναπτυσσόμενο ωάριο) με την κατακράτηση υγρών στο στήθος που αυτή συνεπάγεται αλλά και η έλλειψη προγεστερόνης (ορμόνη που παράγεται κυρίως μετά την ωορρηξία) στο δεύτερο μισό του κύκλου αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που οδηγούν στην εμφάνιση μαστοδυνίας.
Η διάγνωση πραγματοποιείται κυρίως με τη λήψη ενός καλού ιστορικού ενώ μια κλινική και υπερηχογραφική εξέταση θα αποκλείσει άλλα οργανικά (παθολογικά) αίτια άλγους στο στήθος.
Θα πρέπει να αντιληφθούμε πως ελαφριοί πόνοι στο στήθος λίγο πριν την περίοδο είναι φυσιολογικοί και δεν χρήζουν θεραπείας. Σε περίπτωση που οι ενοχλήσεις είναι πιο έντονες συντηρητικά μέτρα όπως η χρήση σφιχτού στηθόδεσμου και η απώλεια βάρους μπορούν να αμβλύνουν τα συμπτώματα.
Εάν διαπιστωθεί σημαντική έλλειψη προγεστερόνης τότε η επάλειψη του στήθους με κρέμα προγεστερόνης ή η χρήση ειδικών αντισυλληπτικών χαπιών με αυξημένη περιεκτικότητα στην ορμόνη αυτή αμβλύνουν σημαντικά ή εξαφανίζουν τις ενοχλήσεις.
Σε περίπτωση δε υψηλής παραγωγής οιστρογόνων ουσίες με αντιοιστρογονική δράση (αντιοιστρογόνα, τεστοστερόνη κ.α.) αποτελούν πολύ καλές λύσεις για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η μαστοδυνία δεν είναι ασθένεια, οφείλει ωστόσο να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά όταν αποτελεί σημαντική επιβάρυνση για την ποιότητα της καθημερινότητας μιας γυναίκας.
