Τι είναι η υπογονιμότητα;
Η αντιμυλλέριος ορμόνη (ΑΜΗ) έχει αναδειχθεί σε βασικό δείκτη για την εκτίμηση της γονιμότητας των γυναικών. Πρόκειται για μια ορμόνη που σχετίζεται κυρίως ποσοτικά αλλά και εώς έναν βαθμό ποιοτικά με το διαθέσιμο απόθεμα ωαρίων στις ωοθήκες, γνωστό και ως ωοθηκική εφεδρεία. Αν και δεν αποτελεί προγνωστικό εργαλείο σύλληψης, η σημασία της στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και στον προγραμματισμό της μητρότητας είναι σημαντική.
Τι είναι η ΑΜΗ;
Η αντιμυλλέριος ορμόνη παράγεται από τα κοκκιώδη κύτταρα των μικρών αναπτυσσόμενων ωοθυλακίων στις ωοθήκες. Η συγκέντρωσή της στο αίμα αντανακλά τον αριθμό αυτών των ωοθυλακίων, προσφέροντας έμμεση εικόνα του συνολικού αποθέματος ωαρίων στις ωοθήκες. Το επίπεδό της μειώνεται φυσιολογικά με την ηλικία, ιδίως μετά τα 35, και μηδενίζεται στην εμμηνόπαυση.
Η ΑΜΗ έχει το πλεονέκτημα ότι δεν επηρεάζεται από τον εμμηνορρυσιακό κύκλο. Σε αντίθεση με άλλες ορμονικές εξετάσεις, μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε ημέρα του κύκλου. Δεν απαιτείται νηστεία και η ερμηνεία της είναι ανεξάρτητη από παροδικές ορμονικές διακυμάνσεις του οργανισμού.
Πότε συστήνεται η μέτρηση της αντιμυλλερίου ορμόνης;
Η εξέταση της AMH είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε γυναίκες που θέλουν να αξιολογήσουν την γονιμότητά τους, σε ασθενείς με προβλήματα κύκλου και σε όσες θέλουν να υποβληθούν σε κάποια διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Πιο συγκεκριμένα η μέτρηση AMH έχει ιδιαίτερη αξία στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Γυναίκες που επιθυμούν να καθυστερήσουν τη μητρότητα και επιθυμούν να γνωρίζουν το διαθέσιμο ωοθηκικό τους απόθεμα.
- Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης ή με ορμονικές παθήσεις που προκαλούν καθυστερήσεις.
- Ασθενείς πριν από έναρξη εξωσωματικής γονιμοποίησης ή διαδικασία κατάψυξης ωαρίων, ώστε να επιλεγεί το κατάλληλο θεραπευτικό πρωτόκολλο.
Η γνώση των επιπέδων AMH συμβάλλει καθοριστικά στον σχεδιασμό της γενικότερης αναπαραγωγικής στρατηγικής μιας γυναίκας.
Πώς ερμηνεύονται τα επίπεδα της ΑΜΗ;
Η ερμηνεία της AMH εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας και από άλλους παράγοντες που αφορούν το αναπαραγωγικό της ιστορικό. Υψηλά επίπεδα σχετίζονται με επαρκή αριθμό ωοθυλακίων, ενώ χαμηλά επίπεδα μπορεί να υποδεικνύουν μειωμένη εφεδρεία.
Χαμηλή ΑΜΗ δεν σημαίνει ωστόσο αυτόματα υπογονιμότητα. Πολλές γυναίκες με χαμηλά επίπεδα καταφέρνουν να συλλάβουν φυσικά χωρίς κανένα πρόβλημα, ειδικά αν βρίσκονται σε νεαρή ηλικία. Αυτό συμβαίνει, διότι κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής προσπάθεια τεκνοποιήσης χρειαζόμαστε μόνο ένα ωάριο κάθε μήνα προκειμένου να επιτύχουμε εγκυμοσύνη.
Αντίστοιχα, υψηλά επίπεδα AMH δεν σημαίνει αυτόματα ευκολία τεκνοποίησης αφού αυτή καθορίζεται και από άλλους παράγοντες (ορμονική κατάσταση, λειτουργία σαλπίγγων, ποιότητα σπέρματος κτλ.).
Σε κάθε περίπτωση, η AMH λειτουργεί ως εργαλείο πρόβλεψης για την ωοθηκική απόκριση σε θεραπείες υποβοήθησης. Η τελική ερμηνεία γίνεται πάντα σε συνδυασμό με το ιστορικό της ασθενούς και τον υπόλοιπο κλινικό, εργαστηριακό (π.χ. FSH, LH και οιστραδιόλη) και υπερηχογραφικό έλεγχο.
Αντιμυλλέριος ορμόνη και εξωσωματική
Η εξέταση της ΑΜΗ έχει καθιερωθεί ως αναπόσπαστο μέρος του αρχικού ελέγχου σε θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Στην εξωσωματική και σε συνδυασμό με την ηλικία η ΑΜΗ χρησιμεύει για:
- Την επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού πρωτοκόλλου και τον καθορισμό της κατάλληλης δοσολογίας φαρμάκων.
- Την εκτίμηση του αναμενομένου αριθμού ωαρίων και εμβρύων.
- Την αποφυγή του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών σε περίπτωση πολύ υψηλής τιμής.
Η AMH μπορεί να διαφοροποιήσει πλήρως την προσέγγιση ενός κύκλου εξωσωματικής, προσαρμόζοντάς τον στις ανάγκες της κάθε γυναίκας με ακρίβεια.
Τι δεν μπορεί να δείξει η ΑΜΗ;
Παρότι η AMH αποτελεί αξιόπιστο δείκτη της ωοθηκικής εφεδρείας, υπάρχουν και σαφή όρια στη διαγνωστική της ικανότητα. Δεν δίνει σαφείς πληροφορίες για την ποιότητα των ωαρίων, την πιθανότητα σύλληψης με φυσιολογικές επαφές καθώς και την κατάσταση του υπολοίπου αναπαραγωγικού συστήματος (μήτρα, σάλπιγγες).
Η τιμή της AMH δεν μπορεί από μόνη της να προδιαγράψει ή να αποκλείσει την επιτυχία οποιασδήποτε προσπάθειας τεκνοποίησης. Για τον λόγο αυτό πρέπει να εντάσσεται σε ένα συνολικό πλαίσιο ελέγχου γονιμότητας και καθορισμού της κατάλληλης στρατηγικής υποβοήθησης.
ΑΜΗ και προγραμματισμός μητρότητας
Καθώς όλο και περισσότερες γυναίκες επιλέγουν να αναβάλουν τη μητρότητα για προσωπικούς, επαγγελματικούς ή κοινωνικούς λόγους, η μέτρηση της AMH αποκτά καθοριστικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων. Μέσα από αυτήν την απλή εξέταση και σε συνδυασμό με την εξατομικευμένη συμβουλευτική γονιμότητας από τον γυναικολόγο, κάθε γυναίκα έχει τη δυνατότητα να κατανοήσει το αναπαραγωγικό της δυναμικό, να σχεδιάσει έγκαιρα τα επόμενα βήματά της και ενδεχομένως να λάβει αποφάσεις σχετικά με εγκυμοσύνη ή κρυοσυντήρηση ωαρίων.
Για εξειδικευμένη καθοδήγηση και υποστήριξη σε κάθε διερεύνηση της γονιμότητας, ο Μαιευτήρας – Γυναικολόγος Ιωάννης Ράπτης και η ομάδα του βρίσκονται στην διάθεσή σας. Επικοινωνήστε μαζί μας.
