Ηλικία κατά την πρώτη σεξουαλική επαφή – Πως καθορίζει τη μετέπειτα σεξουαλική ζωή και υγεία της γυναίκας;

Η ολοκλήρωση της βιολογικής ωρίμανσης στο πέρας της εφηβείας σηματοδοτεί την  ερωτική αναζήτηση της γυναίκας, η οποία την οδηγεί στην έναρξη της σεξουαλικής της ζωής.

Έρευνες έχουν αποδείξει πως το χρονικό σημείο της πρώτης σεξουαλικής επαφής μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον τύπο των σχέσεων που αναπτύσσονται στη μετέπειτα ζωή. Παράλληλα φαίνεται να υπάρχει μία στατιστική συσχέτιση μεταξύ της ηλικίας έναρξης των επαφών και της γενικότερης σεξουαλικής συμπεριφοράς που αναπτύσσεται.

Όλα τα παραπάνω συνδιαμορφώνουν τη σεξουαλική ζωή και μπορούν να επηρεάσουν την πιθανότητα εμφάνισης σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Ηλικία πρώτης σεξουαλικής επαφής

Ο μέσος όρος ηλικίας κατά την πρώτη σεξουαλική επαφή στην Ευρώπη είναι περίπου τα 17 έτη, ενώ μέχρι την ηλικία των 18 ετών η πλειοψηφία των γυναικών έχει πραγματοποιήσει το σεξουαλικό της ντεμπούτο.

Το 15% των γυναικών αναφέρουν την πρώτη τους ετεροφυλική κολπική επαφή σε ηλικία μικρότερη των 15 ετών, ηλικία κομβική, η οποία τείνει να αποτελεί το όριο μεταξύ πρώιμης και μη σεξουαλικής έναρξης.

Η πορεία της ηλικιακής καμπύλης με το πέρασμα των ετών είναι σαφώς φθίνουσα, με σταθεροποιητικές ωστόσο τάσεις από τη δεκαετία του 90 και μετά.

Τύπος σχέσεων σε συνάρτηση με το χρονικό σημείο έναρξης  της σεξουαλικής ζωής.

Η πρώιμη ηλικία κατά την πρώτη ερωτική συνεύρεση φαίνεται να αυξάνει την πιθανότητά σύναψης παράλληλων ή σύντομων μονογαμικών σχέσεων κατά τη μετέπειτα ζωή.

Το 25% των γυναικών που αναφέρουν δημιουργία παράλληλων σχέσεων το τελευταίο έτος βρισκόταν σε ηλικία μικρότερη των 15 ετών κατά την πρώτη τους επαφή. Το αντίστοιχο ποσοστό στις γυναίκες με μακροχρόνιες μονογαμικές σχέσεις κυμαίνεται μόνο στο 10%.

Σύνολο ερωτικών συντρόφων σε συνάρτηση με την ηλικία πρώτης σεξουαλικής επαφής.

Έτσι αντιλαμβανόμαστε, πως η πολύ πρώιμη πρώτη σεξουαλική συνεύρεση, μέσω των παραπάνω σχεσιακών μοτίβων, ενδέχεται να συνδέεται συχνότερα με αυξημένο αριθμό συνολικών συντρόφων.

Ενδεικτικά, ενώ ο μέσος όρος των συνολικών συντρόφων κατά τη διάρκεια της ζωής των γυναικών στην Ευρώπη είναι 5, ο αριθμός αυτός ανεβαίνει στους 10 σε περίπτωση πραγματοποίησης παράλληλων σχέσεων, με πτωτικές τάσεις καθώς περνούμε στις μονογαμικές σχέσεις αλλά και στα μεγαλύτερα μεσοδιαστήματα των σχέσεων αυτών.

Σεξουαλική συμπεριφορά σε σχέση με το χρονικό σημείο της σεξουαλικής έναρξης.

Η σεξουαλική συμπεριφορά αποτελεί ίσως το βασικότερο παράγοντα, ο οποίος καθορίζει την πιθανότητα εμφάνισης και διασποράς σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Ακόμη και εδώ διαπιστώνονται στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε γυναίκες με πρώιμο και μη σεξουαλικό ντεμπούτο. Οι διαφορές αυτές έχουν να κάνουν τόσο με τον τύπο των ερωτικών σχέσεων που αναπτύσσονται όσο και με την ψυχοσύνθεση των ατόμων, η οποία σε γενικές γραμμές παρουσιάζει διαφορές στις δύο ομάδες.

Έτσι οι παράλληλες ή σύντομες μονογαμικές σχέσεις με μικρό παρεμβαλλόμενο χρονικό διάστημα (<3 μήνες) συμβάλλουν αναλογικά περισσότερο στην διασπορά αφροδίσιων νοσημάτων, τα οποία εμφανίζουν χρόνο επώασης μεγαλύτερο από το διάστημα αυτό.

Παράλληλα η ψυχοσύνθεση, η οποία συχνά συνδέεται με την πρώιμη σεξουαλική έναρξη φαίνεται να σχετίζεται με ερωτικές συνευρέσεις και ερωτικούς συντρόφους υψηλού ρίσκου.

Την ίδια στιγμή η χρήση του προφυλακτικού δεν φαίνεται να συσχετίζεται. Η μη χρήση προφυλακτικού παραμένει το ίδιο συχνή ανεξάρτητα από το χρονικό σημείο έναρξης  της σεξουαλικής ζωής αλλά και τον τύπο των αναπτυσσόμενων σχέσεων (25% των γυναικών αναφέρουν τη μη χρήση του το τελευταίο έτος).

Ηλικία πρώτης σεξουαλικής επαφής και συχνότητα ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης.

Ενώ ο κίνδυνος των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων φαίνεται να μεταβάλλεται ανάλογα με τις διαφορετικές ηλικίες έναρξης της σεξουαλικής ζωής, δεν ισχύει το ίδιο για τον κίνδυνο ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, ο οποίος είναι ακόμη πιο πολυπαραγοντικός και εμφανίζει διακυμάνσεις.

Ναι μεν αυτός είναι σαφώς αυξημένος σε γυναίκες με ηλικία έναρξης της σεξουαλικής τους ζωής μικρότερη από τα 15 έτη (περίοδος κατά την οποία παρατηρείται πολύ μικρή συχνότητα χρήσης αντισυλληπτικών δισκίων), ωστόσο αργότερα ο κίνδυνος αυτός εκτός από ηλικιακά επηρεάζεται και από κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά, τα οποία περιπλέκουν την αξιολόγησή του.

Συμπέρασμα

Τα διαθέσιμα ιατρικά και στατιστικά δεδομένα συνηγορούν με την άποψη πως το χρονικό σημείο του σεξουαλικού ντεμπούτου αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα, ο οποίος συχνά επηρεάζει το μοτίβο των ενήλικων ερωτικών σχέσεων, την σεξουαλική συμπεριφορά καθώς επίσης και τον κίνδυνο ανεπιθύμητων εγκυμοσυνών αλλά και διασποράς σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Η ηλικία των 15 ετών φαίνεται να είναι κομβική και συνήθως σηματοδοτεί τη μετάβαση σε μία περισσότερο ώριμη περίοδο, όπου η νεαρή κοπέλα συνειδητοποιημένη και συναισθηματικά καλλιεργημένη ΕΠΙΛΕΓΕΙ να ξεκινήσει την ερωτική της δραστηριότητα. Μακριά από επιπολαιότητες, αντιδραστικές συμπεριφορές και υποκύψεις στα ¨Θέλω¨ και τα ¨Πρέπει¨ συντρόφων και φίλων η νεαρή κοπέλα από την ηλικία των 16 ετών και μετά θέτει με καλύτερες προϋποθέσεις τα θεμέλια για μία υγιή σεξουαλική ζωή.

1. Guttmacher Institute. American teens’ sexual and reproductive health. 2014; http://www.guttmacher.org/pubs/FB-ATSRH.html.
2. Finer LB, Philbin JM. Sexual initiation, contraceptive use, and pregnancy among young adolescents. Pediatrics. 2013;131(5):886–91. doi: 10.1542/peds.2012-3495. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
3. Kaestle CE, Halpern CT, Miller WC, Ford CA. Young age at first sexual intercourse and sexually transmitted infections in adolescents and young adults. Am J Epidemiol. 2005;161(8):774–80. doi: 10.1093/aje/kwi095. [PubMed] [Cross Ref]
4. Coker AL, Richter DL, Valois RF, McKeown RE, Garrison CZ, Vincent ML. Correlates and consequences of early initiation of sexual intercourse. J Sch Health. 1994;64(9):372–7. doi: 10.1111/j.1746-1561.1994.tb06208.x. [PubMed] [Cross Ref]
5. Greenberg J, Magder L, Aral S. Age at first coitus a marker for risky sexual behavior in women. Sex Transm Dis. 1992;19(6):331–4. doi: 10.1097/00007435-199211000-00006. [PubMed] [Cross Ref]
6. Santelli JS, Brener ND, Lowry R, Bhatt A, Zabin LS. Multiple sexual partners among U.S. adolescents and young adults. Fam Plann Perspect. 1998;30(6):271–5. doi: 10.2307/2991502. [PubMed] [Cross Ref]
7. Upchurch DM, Mason WM, Kusunoki Y, Kriechbaum MJ. Social and behavioral determinants of self-reported STD among adolescents. Perspect Sex Reprod Health. 2004;36(6):276–87. doi: 10.1363/3627604. [PubMed] [Cross Ref]
8. Halpern CT, Spriggs AL, Martin SL, Kupper LL. Patterns of intimate partner violence victimization from adolescence to young adulthood in a nationally representative sample. J Adolesc Health. 2009;45(5):508–16. doi: 10.1016/j.jadohealth.2009.03.011. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
9. Cavazos-Rehg PA, Krauss MJ, Spitznagel EL, Schootman M, Peipert JF, Cottler LB, et al. Type of contraception method used at last intercourse and associations with health risk behaviors among US adolescents. Contraception. 2010;82(6):549–55. doi: 10.1016/j.contraception.2010.05.007. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
10. Ellis BJ, Bates JE, Dodge KA, Fergusson DM, Horwood LJ, Pettit GS, et al. Does father absence place daughters at special risk for early sexual activity and teenage pregnancy? Child Dev. 2003;74(3):801–21. doi: 10.1111/1467-8624.00569. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
11. Sandfort TG, Orr M, Hirsch JS, Santelli J. Long-term health correlates of timing of sexual debut: results from a national US study. Am J Public Health. 2008;98(1):155–61. doi: 10.2105/AJPH.2006.097444. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
12. Magnusson BM, Masho SW, Lapane KL. Early age at first intercourse and subsequent gaps in contraceptive use. J Womens Health. 2012;21(1):73–9. doi: 10.1089/jwh.2011.2893. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
13. Magnusson BM, Masho SW, Lapane KL. Adolescent and sexual history factors influencing reproductive control among women aged 18–44. Sex Health. 2011;8(1):95–101. doi: 10.1071/SH10007. [PubMed] [Cross Ref]
14. Doherty IA, Shiboski S, Ellen JM, Adimora AA, Padian NS. Sexual bridging socially and over time: a simulation model exploring the relative effects of mixing and concurrency on viral sexually transmitted infection transmission. Sex Transm Dis. 2006;33(6):368–73. doi: 10.1097/01.olq.0000194586.66409.7a. [PubMed] [Cross Ref]
15. Mercer CH, Aicken CR, Tanton C, Estcourt CS, Brook MG, Keane F, et al. Serial monogamy and biologic concurrency: measurement of the gaps between sexual partners to inform targeted strategies. Am J Epidemiol. 2013;178(2):249–59. doi: 10.1093/aje/kws467. [PubMed] [Cross Ref]
16. Kraut-Becher JR, Aral SO. Gap length: an important factor in sexually transmitted disease transmission. Sex Transm Dis. 2003;30(3):221–5. doi: 10.1097/00007435-200303000-00009. [PubMed] [Cross Ref]
17. Morris M, Kretzschmar M. Concurrent partnerships and the spread of HIV. AIDS. 1997;11(5):641–8. doi: 10.1097/00002030-199705000-00012. [PubMed] [Cross Ref]
18. Adimora AA, Schoenbach VJ, Martinson F, Donaldson KH, Stancil TR, Fullilove RE. Concurrent sexual partnerships among African Americans in the rural south. Ann Epidemiol. 2004;14(3):155–60. doi: 10.1016/S1047-2797(03)00129-7. [PubMed] [Cross Ref]
19. Gorbach PM, Drumright LN, Holmes KK. Discord, discordance, and concurrency: comparing individual and partnership-level analyses of new partnerships of young adults at risk of sexually transmitted infections. Sex Transm Dis. 2005;32(1):7–12. doi: 10.1097/01.olq.0000148302.81575.fc. [PubMed] [Cross Ref]
20. Nunn A, Dickman S, Cornwall A, Kwakwa H, Mayer KH, Rana A, et al. Concurrent sexual partnerships among African American women in Philadelphia: results from a qualitative study. Sex Health. 2012;9(3):288–96. doi: 10.1071/SH11099. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
21. Fielder RL, Walsh JL, Carey KB, Carey MP. Predictors of sexual hookups: a theory-based, prospective study of first-year college women. Arch Sex Behav. 2013;42(8):1425–41. doi: 10.1007/s10508-013-0106-0. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
22. Lepkowski JM, Mosher WD, Davis KE, Groves RM, Van Hoewyk J. The 2006–2010 national survey of family growth: sample design and analysis of a continuous survey. Vital Health Stat 2. 2010;150:1–36. [PubMed]
23. National Institutes of Health. Policy on guidelines for including children as participants in involving human subjects. https://grants.nih.gov/grants/funding/children/pol_children_qa.htm.
24. Gómez AM, Speizer IS, Reynolds H, Murray N, Beauvais H. Age differences at sexual debut and subsequent reproductive health: Is there a link. Reprod Health. 2008;5(8). [PMC free article] [PubMed]
25. O’Donnell L, O’Donnell CR, Stueve A. Early sexual initiation and subsequent sex-related risks among urban minority youth: the reach for health study. Fam Plann Perspect. 2001;33(6):268–75. doi: 10.2307/3030194. [PubMed] [Cross Ref]
26. Adimora AA, Schoenbach VJ, Bonas DM, Martinson FE, Donaldson KH, Stancil TR. Concurrent sexual partnerships among women in the United States. Epidemiology. 2002;13(3):320–7. doi: 10.1097/00001648-200205000-00013. [PubMed] [Cross Ref]
27. Mott FL, Fondell MM, Hu PN, Kowaleski-Jones L, Menaghan EG. The determinants of first sex by age 14 in a high-risk adolescent population. Fam Plann Perspect. 1996;13:8. [PubMed]
28. Cavazos-Rehg PA, Krauss MJ, Spitznagel EL, Schootman M, Bucholz KK, Peipert JF, et al. Age of sexual debut among US adolescents. Contraception. 2009;80(2):158–62. doi: 10.1016/j.contraception.2009.02.014. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
29. Manlove J, Franzetta K, McKinney K, Papillo AR, Terry-Humen E. No time to waste: programs to reduce teen pregnancy among middle school-aged youth. Washington DC: National Campaign to Prevent Teen Pregnancy; 2004.
30. Manlove J, Ikramullah E. Not yet: programs to delay first sex among teens. Washington DC: National Campaign to Prevent Teen Pregnancy; 2004.
31. Resnick MD, Bearman PS, Blum RW, Bauman KE, Harris KM, Jones J, et al. Protecting adolescents from harm. Findings from the national longitudinal study on adolescent health. JAMA. 1997;278(10):823–32. doi: 10.1001/jama.1997.03550100049038. [PubMed] [Cross Ref]
32. Fields J. Children’s living arrangments and characteristics, March 2002. U.S. Department of Commerce, Economics and Statistics Administration, US Census Bureau; 2002.
33. Groves RM, Mosher WD, Lepkowski JM, Kirgis NG. Planning and development of the continuous national survey of family growth. Vital Health Stat 1. 2009;48:1–64. [PubMed]
34. Adimora AA, Schoenbach VJ, Taylor EM, Khan MR, Schwartz RJ. Concurrent partnerships, nonmonogamous partners, and substance use among women in the United States. Am J Public Health. 2011;101(1):128–36. doi: 10.2105/AJPH.2009.174292. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
35. Hollingsworth TD, Anderson RM, Fraser C. HIV-1 transmission, by stage of infection. J Infect Dis. 2008;198(5):687–93. doi: 10.1086/590501. [PubMed] [Cross Ref]
36. Foxman B, Newman M, Percha B, Holmes KK, Aral SO. Measures of sexual partnerships: lengths, gaps, overlaps and sexually transmitted infection. Sex Transm Dis. 2006;33(4):209–14. [PubMed]
37. Khurana A, Romer D, Betancourt LM, Brodsky NL, Giannetta JM, Hurt H. Early adolescent sexual debut: the mediating role of working memory ability, sensation seeking, and impulsivity. Dev Psychol. 2012;48(5):1416–28. doi: 10.1037/a0027491. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
38. Harden KP, Quinn PD, Tucker-Drob EM. Genetically influenced change in sensation seeking drives the rise of delinquent behavior during adolescence. Dev Sci. 2012;15(1):150–63. doi: 10.1111/j.1467-7687.2011.01115.x. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
39. Moffitt TE, Arseneault L, Belsky D, Dickson N, Hancox RJ, Harrington H, et al. A gradient of childhood self-control predicts health, wealth, and public safety. Proc Natl Acad Sci U S A. 2011;108(7):2693–8. doi: 10.1073/pnas.1010076108. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
40. Collins NL, Read SJ. Adult attachment, working models, and relationship quality in dating couples. J Pers Soc Psychol. 1990;58(4):644–63. doi: 10.1037/0022-3514.58.4.644. [PubMed] [Cross Ref]
41. Bogaert AF, Sadava S. Adult attachment and sexual behavior. Pers Relat. 2002;9(2):191–204. doi: 10.1111/1475-6811.00012. [Cross Ref]
42. Brennan KA, Shaver PR. Dimensions of adult attachment, affect regulation, and romantic relationship functioning. Person Soc Psychol Bull. 1995;21(3):267–83. doi: 10.1177/0146167295213008. [Cross Ref]
43. Goesling B, Colman S, Trenholm C, Terzian M, Moore K. Programs to reduce teen pregnancy, sexually transmitted infections, and associated sexual risk behaviors: a systematic review. J Adolesc Health. 2014;54(5):499–507. doi: 10.1016/j.jadohealth.2013.12.004. [PubMed] [Cross Ref]
44. Grossman JM, Frye A, Charmaraman L, Erkut S. Family homework and school‐based sex education: delaying early adolescents’ sexual behavior. J Sch Health. 2013;83(11):810–7. doi: 10.1111/josh.12098. [PubMed] [Cross Ref]
45. Morrison‐Beedy D, Passmore D, Carey MP. Exit interviews from adolescent girls who participated in a sexual risk‐reduction intervention: implications for community‐based health education promotion for adolescents. J Midwifery Womens Health. 2013;58(3):313–20. doi: 10.1111/jmwh.12043. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
46. Saraiya M, Martinez G, Glaser K, Kulasingam S. Pap testing and sexual activity among young women in the United States. Obstet Gynecol. 2009;114(6):1213–9. doi: 10.1097/AOG.0b013e3181be3db4. [PubMed] [Cross Ref]
47. Kamb ML, Fishbein M, Douglas JM, Jr, Rhodes F, Rogers J, Bolan G, et al. Efficacy of risk-reduction counseling to prevent human immunodeficiency virus and sexually transmitted diseases: a randomized controlled trial. project RESPECT study group. JAMA. 1998;280(13):1161–7. doi: 10.1001/jama.280.13.1161. [PubMed] [Cross Ref]
48. Minnis AM, Steiner MJ, Gallo MF, Warner L, Hobbs MM, van der Straten A, et al. Biomarker validation of reports of recent sexual activity: results of a randomized controlled study in zimbabwe. Am J Epidemiol. 2009;170(7):918–24. doi: 10.1093/aje/kwp219. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
49. Fenton KA, Johnson AM, McManus S, Erens B. Measuring sexual behaviour: methodological challenges in survey research. Sex Transm Infect. 2001;77(2):84–92. doi: 10.1136/sti.77.2.84. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
50. Morrison-Beedy D, Carey MP, Tu X. Accuracy of audio computer-assisted self-interviewing (ACASI) and self-administered questionnaires for the assessment of sexual behavior. AIDS Behav. 2006;10(5):541–52. doi: 10.1007/s10461-006-9081-y. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
51. Age at first intercourse and subsequent sexual partnering among adult women in the United States, a cross-sectional study. Brianna M Magnusson,corresponding author Jennifer A Nield, and Kate L Lapane